Türkiye’nin en büyük elma üreticisi konumunda olan Amasya, Isparta, Karaman ve Niğdeli üreticilerin, elma üretiminde yaşadıkları sorunların masaya yatırıldığı “Karaman Elma Çalıştayı”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Şehit Ömer Halisdemir Konferans Salonunda geniş bir katılımla gerçekleştirildi.
KMÜ ev sahipliğinde düzenlenen çalıştaya Karaman Valisi Fahri Meral, Karaman Milletvekilleri Dr. Recep Şeker ve Selman Oğuzhan Eser, KOP Bölge Kalkınma Başkanı İhsan Bostancı, KMÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Akgül, bilim insanları, davetliler, elma üreticileri, üniversite personeli ve öğrenciler katıldı.
Bölge illerinden gelen üreticilerin, akademisyenlerin, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri ile sektör temsilcilerinin de yer aldığı çalıştayda; elmanın bölgedeki sosyo-ekonomik boyutu, yetiştirilme teknikleri, hastalıkları, üretimi ve pazarlanması konularında sorun tespitleri ve çözüm önerileri masaya yatırıldı.
Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marş’ının okunması ile başlayan program, KMÜ tanıtım filminin gösterimi ile devam etti. Ardından KMÜ Elmacılık Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz Sesli tarafından uygulama ve araştırma merkezinin tanıtımı yapılarak kuruluş amacı ve geleceğe dönük hedefler açıklandı.
“Alt yapı, ekonomik, yatırım ve afet desteği ile üreticilerimizin her zaman yanındayız”
Programın açılış konuşmasını yapan Karaman Valisi Fahri Meral, KOP Bölge Kalkınma İdaresinin desteği ile yapılan elmacılık çalıştayının Karaman’da gerçekleştiriliyor olmasının Karaman’da elmaya hala büyük önem verildiğinin bir göstergesi olduğunu belirterek 1950’li yıllarda modern bahçelerin kurulmasıyla başlayan ve günümüze kadar büyük gelişmeler kat eden Karaman’ın, Türkiye'deki elma üretiminin yüzde 16’sını tek başına karşıladığını söyledi.
Vali Meral konuşmasına şöyle devam etti: "2018 yılı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Karaman 588 bin ton üretimle ülke genelinde ikinci sırada, toplamda on milyona yaklaşan elma ağacı sayısı ile ilk sırada yer almaktadır. Bahçeden sofraya gıda güvenirliliğinin ön planda tutulduğu elmacılıkta tarım teknikleri öncelenmekte ve üreticilerimize hibe ve destekler verilmektedir. İyi tarım uygulamaları, biyoteknik ve biyolojik mücadele ile çiftlik faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik alt yapı, ekonomik yatırım ve afet desteği ile üreticilerimizin her zaman yanındayız.”
“Hipokrat elmayı ilaç olarak kullanırdı”
Karaman Milletvekili Dr. Recep Şeker, Türkiye’nin elma üretiminde lider dört ili olan Amasya, Isparta, Karaman ve Niğdeli üreticilerin bu konuda kendilerine bir yol haritası çizmeleri gerektiğini ifade ederek; “Mutlaka her ilin kendine özgü çalışmaları vardır ama bunları biraz daha organize hale getirmemiz gerekiyor. Sorunların bazıları ortak, bazıları ise yöreye göre değişiklik gösterebiliyor. Bunları tek bir çatı altında toplayıp bilim insanlarımızın önderliğinde ve sahada çalışan üreticilerimizin ihtiyaçları doğrultusunda ortak bir hareket planına ihtiyacımız var. Dünya meyve tüketim verileri incelendiğinde elma tüketimi üçüncü sırada ancak piyasadan aldığımız değer çok geride. Demek ki yapmamız gereken çok şey var. Bunu da hep beraber başaracağız.” dedi.
Dr. Şeker, tıp bilimin öncülerinden olan Hipokrat’ın elmayı ilaç olarak kullandığına dikkat çekerek, “Sağlık biliminin önde gelen bilim insanı olan Hipokrat, milattan önce 400’lü yıllarda ilaç olarak elma, hurma ve arpa lapasını kullanmış. ABD’de son yapılan bir çalışmada, elma tüketiminin artırılması halinde sağlık harcamalarının ciddi oranda azalacağı sonucuna varılmış. Elma E ve C vitamini, bunun yanında potasyum ve magnezyum açısından çok zengin bir içeriğe sahip bir meyve. Dolayısıyla obeziteden diyabete ve alzheimer hastalığına kadar birçok hastalıkla mücadelede önemli bir yer tutuyor.” diye konuştu.
“Elma üretiminde verimi ve katma değeri artırmalıyız”
KOP İdaresi Başkanı İhsan Bostancı, “Yeni bölgesel kalkınma anlayışının temelinde; bölgelerin geri kalmışlıklarının giderilmesi ve her bölgenin kendi avantajlarını değerlendirerek ülke kalkınmasına ve rekabet gücüne katkı verebilmelerini sağlamak yatmaktadır. Bölgelerin sahip oldukları potansiyel ve iç dinamiklerden en üst seviyede faydalanabilmek ve sosyo-ekonomik farkların azaltılmasını sağlamak için bölgeler düzeyinde farklı nitelikte politikalar geliştirilmesi gerekmektedir. Arazi toplulaştırma, tarla içi geliştirme hizmetleri ve sulama sistemleri gibi altyapı yatırımlarından elde edilen faydayı en üst düzeye çıkarabilmek için özellikle sulama sahalarında bitki deseninin geliştirilmesi, çiftçilerimizin katma değeri yüksek ürünlere yöneltilmesi son derece önemlidir.” dedi.
"Karaman ilinde yüzde 60’ını elma bahçeleri oluşturmaktadır"
KOP İdaresi Başkanı Bostancı konuşmasının devamında şunları söyledi: “KOP Bölgesi’nde toplam meyve alanlarının yüzde 50’sini elma bahçeleri oluşturmaktadır. İller bazında bu değer incelendiğinde; toplam meyve alanlarının Niğde ilinde yüzde 71’ini, Karaman ilinde yüzde 60’ını, Konya ilinde yüzde 24’ünü ve Amasya’da ise yüzde 22’sini elma bahçeleri oluşturmaktadır. Isparta, Karaman ve Niğde illeri Türkiye elma üretiminin yüzde 48’ini gerçekleştirmektedir. Elma üretimi küresel meyve üretiminin ağırlık olarak yaklaşık yüzde 12’sini oluşturmakla birlikte ticaret hacmi açısından dünyada muz ve üzümden sonra en fazla ticareti yapılan üçüncü meyvedir. Dünyada 36 ülke ticarî elma üretimi yapmaktadır. Dünya elma üretiminde Çin yüzde 49, ABD yüzde 5’lik bir paya sahipken Türkiye yaklaşık 3,2 milyon ton elma üretimi ile toplam üretimin yüzde 4’ünü gerçekleştirmekte ve dünyada üçüncü sırada yer almaktadır. Türkiye'nin elma üretiminde iç pazar ihtiyacını karşıladıktan sonra yüzde 40’lık bir üretim fazlalığı olduğunu görüyoruz. Ancak ülkemiz buna rağmen üretiminin ancak yüzde 4’ünü ihraç edebilmektedir. Bu durum, doğal olarak iç pazarda arz fazlalığına ve üretici fiyatlarında düşüşe neden olmakta ve üreticiyi hemen her yıl mağdur etmektedir. Ülkemizin elma üretiminde söz sahibi olan beş ilinden üreticilerimizin, sektör temsilcilerinin, değerli araştırmacı ve akademisyenlerimizin bir araya gelerek; elma üretiminde verimin ve katma değerinin
artırılmasına yönelik bilgi ve tecrübe paylaşımı yapabilmelerine katkı sağlamak adına düzenlenen bu çalıştayın elma üreticilerimiz, bölgemiz ve ülkemiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum.”
“Elma üretiminde Ar-Ge dönemine geçiyoruz”
KMÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Akgül, “Üniversitelerin varlık sebepleri arasında eğitim-öğretim ve bilimsel araştırmaların yanı sıra toplumsal fayda ve bölgesel kalkınmaya yönelik projeler de yer almaktadır. Buradan yola çıkarak malumunuz olduğu üzere yeni beş yıllık Stratejik Planımızda üniversitemizin farklılaşma alanlarından birisini de ‘gıda ve tarım’ olarak belirledik.” diyerek sözlerini başladı.
“Karaman, elma ağacı sayısı bakımından ülkemizde ilk sırada, elma üretimi bakımından da ikinci sırada yer almaktadır.” diyen Rektör Akgül, “İlimiz elmacılık sektörünün önünde biyolojik ve kimyasal mücadeleden organik tarıma, elma hastalıklarından bilimsel üretim tekniklerine, modern depolama yöntemlerinden pazarlama ve reklam stratejilerine kadar pekçok konu yer almaktadır. İlimiz ve bölgemiz için bu kadar hayati öneme sahip bir üretim kolunda gerek sektörün sorunlarını tespit ederek çözüm önerileri sunmak gerekse elmacılık sektörüne yönelik ar-ge çalışmaları yapmak ve üreticilerle bilim insanlarını üniversite çatısı altında buluşturmak amacıyla harekete geçtik ve bir yıl kadar önce Elmacılık Uygulama ve Araştırma Merkezinin kuruluşunu gerçekleştirdik.” dedi.
Rektör Akgül, “Elmacılık sektörüne yönelik başlangıç niteliğindeki bu toplantımızın, aydınlatıcı diğer pekçok toplantı, eğitim ve seminerler için ufuk açıcı olmasını diliyorum. Çalıştayın düzenlenmesinde büyük emeği olan kurum ve kuruluşlara, üniversitemize misafir olan kıymetli öğretim üyelerine, Çalıştayımıza iştirak eden tüm kişi, kurum ve kuruluşlara ayrı ayrı teşekkür ediyor, Çalıştayımızın güzel ve bereketli bir başlangıç olmasını temenni ediyorum.” dedi.
Açılış konuşmalarının ardından KMÜ Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu bünyesindeki programlarda öğrenim gören öğrencilere uygulamalı eğitim ve staj imkanı sağlanmasına yönelik olarak KMÜ ve İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Akar Mühendislik, Örnek Gıda ve Tarım Ürünleri, Engin Tarım Meyvecilik, Yılmazlar Tarım Ürünleri ve Aletleri firmalarıyla işbirliği protokolleri imzalandı.
İmza töreninin ardından Çalıştay, panelle devam etti. Panelde Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Ersin Atay ‘Elmada Yetiştirme Teknikleri ve Ağaç Mimarisi’ konusunu anlatırken Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Levent Ünlü ‘Elma İç Kurdu’ hakkında açıklamalarda bulundu. Son olarak söz alan Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Betül Gürer ise 'Pazarlama ve Örgütlenme Sorunları’ konusu hakkında katılımcıları aydınlattı.
Gün boyu devam eden program, çalıştay oturumlarının ardından sona erdi.