Niğde'nin Bor ilçesi Kemerhisar kasabasında, 2 bin yıllık Roma dönemine ait su kemerlerinin toprak altında kalan kısımları yapılan titiz arkeolojik kazı çalışmalarıyla ortaya çıkarılıyor. Hititler döneminde Tuwanuva, Roma döneminde ise Tyana olarak bilinen antik kent, bölgedeki uygarlıklara ev sahipliği yapmış önemli bir yerleşim alanı olarak dikkat çekiyor. Antik Roma Havuzu’nun kaynak suyunu Tyana’ya taşıyan ve 3-4 kilometre uzunluğunda, 10-11 metre yüksekliğinde olan su kemerleri, günümüzde restore edilerek eski ihtişamına kavuşturulacak.
Kazı çalışmalarıyla ilgili bilgi veren Aksaray Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Doğanay, Tyana Antik Kenti’nin İç Anadolu’nun Efes’i olmaya aday olduğunu söyledi. Doğanay, "Bu antik kent, Gülek Boğazı'ndan sonra İç Anadolu’ya açılan önemli bir geçit olması sebebiyle stratejik bir konuma sahip. Kesintisiz yerleşim gören bir kent olan Tyana, üzerinde bulunan Kemerhisar Belediyesi ile 5 bin yıldır iskan görmeye devam ediyor" dedi.
Doğanay, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın "Geleceğe Miras" projesi kapsamında, su kemerlerinin ve çevresinin düzenlenerek ziyaretçilere açılacağını belirtti.
10-11 metrelik su kemerlerinin 4 metresi toprak altında
Bin 500 metrelik yürüyüş koridoruna sahip su kemerleri ile kazısı devam eden Tyana Antik Kenti'nin çalışmalar tamamlandığında ziyarete açılacağını ifade eden Doğanay, su kemerlerinin 3,5 metrelik sel nedeniyle toprak altında kalan kısımlarının gün yüzüne çıkarıldığını söyledi. Doğanay; "Yaptığımız kazılarla kentte yoğun bir sel tabakasının varlığını gördük. Yaklaşık 3,5 - 4 metre kalınlığında bir sel tabakası var burada. Aslında su kemerleri 10-11 metre yüksekliğinde ve o görkemli cephesi ilk yapıldığında görülüyormuş. Aynı zamanda kemerlerle bitişik, daha erken dönemde yapılan Helenistik Sur duvarları da görülüyormuş. Fakat sel gelince burada 4 metre kapatıyor. Biz buradaki kazılarla kemerlerin bu görkemli yapısını ortaya çıkaracağız" diye konuştu.
Görkemi ile İç Anadolu'nun Efes'i Olamaya Aday
Geleceğe Miras Projesi kapsamında yapılan kazı ve restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından ziyaretçi kabulüne başlanacağını söyleyen Prof. Dr. Osman Doğanay; hedeflerinin dolgu tabakasını tamamen kaldırmak olduğunu belirtti. Doğanay; "Amacımız, kentin orijinal yapıldığı dönemdeki sur duvarlarının bütününü görkemiyle ortaya çıkarmak. Burası İç Anadolu'nun Efes'i olmaya aday bir antik kent. İç Anadolu'nun ayakta kalmış, korunan tek antik kent aslında ve görkemli bir şehir. Şu anda yıllık 110 bini geçen bir ziyaretçi sayısı söz konusu, bu sayıyı milyona çıkarmak istiyoruz. Geleceğe Miras projesi çerçevesindeki kazı çalışmalarımız devam ediyor ve iklim şartları el verdiği müddetçe de kış boyunca bu çalışmalar devam edecek" ifadelerine yer verdi.