Konya'da, köy evlerinin tavan arasında güneş görmeden kurutulup, tek tek temizlenen, zümrüdü andıran rengi ve kendine özgü aromasıyla "gök üzüm" olarak da bilinen yeşil kuru üzüm, yöre halkının geçimini sağlıyor.
Toroslar'ın dik yamaçlarında, uzun yıllardır üzüm yetiştirilen bağlarda, atalarından miras kalan üzümcülüğü sürdüren Hadim ilçesine bağlı Yağcı Mahallesi'nin sakinleri, güz döneminin ardından gök üzüm mesaisine başladı.
Yüksek rakımlı Aladağ bölgesinde, iklim ve toprak özellikleriyle lezzetlenen üzümlerden üretilen gök üzüm, yöre sakinlerinin en önemli gelir kaynakları arasında yer alıyor.
Yaklaşık 100 haneli mahallede üzümler, güneş görmemesi için evlerin tavan arasında kurutuluyor. Gölgede kuruduğu için yeşil rengini muhafaza eden gök üzüm, benzersiz rengi ve tadıyla ilgi görüyor.
- Üzümler, evlerin kilerinde alıcılarını bekliyor
Sonbaharda bağ bozumuyla beraber uzun kurutma süreci başlayan gök üzüm, buna uygun olarak inşa edilen evlerin tavan arasına gerilen tellerin üzerine salkımlar halinde asılarak kurumaya bırakılıyor.
Yaklaşık bir ay süren zahmetli kurutma sürecinden sonra ev halkınca salkımlarından ayrılan ve tek tek çöplerinden temizlenen üzümler alıcılarını bekliyor.
Coğrafi şartlardan dolayı üzüm dışında çok fazla üretim alternatifi bulunmayan yöre halkı, gök üzümden elde ettiği gelirle bir sonraki üretim dönemine kadar geçimini sağlıyor.
Mahalledeki üreticilerden 66 yaşındaki Cemil Özbay, AA muhabirine, çocukluğundan bu yana gölgede kuruttuğu üzümleri satarak geçimini sağladığını söyledi.
- "Evimizi 50 yıldır gök üzümle geçindiriyoruz"
Gök üzümleri, dedesinden kalan 150-200 yıllık bağlardan elde ettiklerini anlatan Özbay, "Önceleri gölgede kurutma bilinmezdi. Üzümleri pekmez yapardık. Gök üzümü son 50 senedir yapıyoruz. Güneşte kurutulan üzümden çok daha değerli oluyor. Ben de bu işi yarım asırdır yapıyorum. Evimizin geçimini de bundan sağlıyoruz. Çocuklarımla bu işle uğraşıyoruz." diye konuştu.
Özbay, bölgedeki iklim şartlarının üzümün gölgede kurutulmasına olanak sağladığını, lezzetinin ise sadece bu bölgeye has olduğunu dile getirdi.
- "Çöpünü, çürüğünü tek tek temizliyoruz"
Geçmiş yıllarda kurutma işlemini külle yaptıklarını ancak son 20 yıldır potasa kullandıklarını ifade eden Özbay, gök üzümün üretim sürecini şöyle anlattı:
"Potasa ile suyu kaynatırız. Su hazır olunca salkımları daldırıp tele asarız. Kuruyunca sarısı sarı, yeşili yeşil, karası kara oluyor. Kuruduktan sonra çöpünü, çürüğünü tek tek temizliyoruz. Buraya gelip alanlar da var. İsteyenlere biz de götürüyoruz. Herkesin kendisine göre müşterisi var."