Karaman’a bağlı bir kaza olan ‘’Gaferiyat’’a, yıllar içerisinde ‘’Gafiryad nam-ı diğer Mahmutlar’’ ve ‘’Kasaba-i Mahmudlar” denilmiş ve 19. yüzyılının sonlarında “Gafr-i yad” ve “Kasaba” olarak adı söylenegelmiştir. 1951 yılında ise resmi nüfus kütük kayıtlarında ‘’ Kasaba’’ olarak geçmiş ve Kasaba Belediyesi ve sonrasında Kazımkarabekir ilçesi olarak yer aldı.
Karaman’ın Kazımkarabekir ilçesinde tarihi ve mimarisi ile öne çıkan taş evleri, Kerim ÇETİN tarafından yapılan araştırmalar neticesinde bilimsel bir makale olarak bilim tarihine geçti. Oluşturulan çalışma, Antalya’daki ASEAD V. Uluslararası Sosyal Bilimler Sempozyumu’nda sözlü bildiri olarak sunuldu. Hazırlanan araştırma; sosyal bilim alanında çalışmaların yer aldığı Türkçe, İngilizce, Rusça ve Arapça dillerinde yayın yapan alan indekslerinde taranan uluslararası hakemli dergide kabul gördü ve 2019 ağustos sayısında akademik makale olarak yayınlandı.
Yapılan çalışma ile, ilçenin adını aldığı Kazım Karabekir Paşa’nın ata yurdu olmasının yanı sıra, “Kasaba Taş Evleri” nin unutulmaması, özgün bir taşa ve taş mimari yapıya sahip ilçenin gelişmesi, taş süsleme örneklerinin ortaya konması ve tarihi dokunun korunması adına gelecek nesillere tarihi ve kültürel bir katkı sağlayacak ve yol gösterici bir çalışma olması ve kaynak olması hedeflendi.
Kazımkarabekir tarihi ve mimari yapısı başvuru kaynağı olarak kullanılabilecek olan makalenin amacı ve yöntemi şu şekilde ifade ediliyor.
“Çalışmanın amacı, Kazımkarabekir ilçesindeki yöreye has bir oluşum olan “ Kasaba Taşı ve Kasaba Taş Evleri” nin özelliklerinin belirlenmesi ve incelenmesidir. Ayrıntılarıyla taş süsleme örneklerinin tespit edilerek fotoğraflanması ve sivil mimari yapı özelliklerinin ortaya konulmasıdır. Elde edilen bulgular ve gözlemler ilçenin geçmişini, tarihini ve kültürünü tüm orijinalliğiyle aktarmaktadır.
Çalışma, nitel araştırma olup konuya örnek evler gezilip gözlemlenerek genel hatlarıyla betimlenmiştir. Örneklem alanı olan (hemen hemen tüm evler kasaba taşından yapıldığı için) Kazımkarabekir ilçesindeki 100‟ün üzerindeki ev ziyaret edilerek, tercihen tarihi dokusunu koruyan amaca uygun yapılar çalışmaya konu edilmiştir. Taş evler hakkında kullanılan yapı malzemesi, yapım tekniği ve evlerin kullanımı hakkında yöredeki insanlardan bilgi alınmıştır.
İlçe halkı ile görüşme yapılmış ve soru cevap ile ilçenin tarihi, kültürü, kasaba taşının kullanımı, kasaba taşı ocakları, mimari süslemeler, duvar yapı ustalığı, geleneksel taş evler hakkında detay bilgi elde edilmiştir.
Sivil mimarideki uygulama yöntemleri, yapısal süsleme elemanları hakkında, yüz yüze görüşme yöntemiyle, işin ehli kişilerden bilgi alınmıştır.
Yerinde ziyaretlerle evler incelenmiş ve mevcut durumları fotoğraflarla kayıt altına alınmıştır. Geleneksel Kasaba Taş Evleri, genellikle, bitişik iki oda bir aralıktan oluşmaktadır. Değişik mimari planlara sahip “kara örtü” altındaki evler kalın taş duvarlarla “Yer Evi, Yukarı Ev, Dolma Ev, Dörtlü Ev, Tüfengine Ev” planı biçiminde yapılmıştır. Meskenler “seki altı, baş köşe, yüklük, çağ ve aralık” denilen odalardan oluşmaktadır.
Analizler ve gözlemler yapılırken, daha önceki eserler, kitaplar, makaleler, internet kaynakları, tezler ve görsel-yazılı kaynaklar dikkate alınmış ve bilgiler irdelenmiştir.”
Araştırma, TÜBİTAK ULAKBİM çatısı altındaki DergiPark sisteminde, Kazımkarabekir ilçesi ve bölgesinde yapılan literatür çalışmaları konusunda akademik yayın olarak yer aldı.
