Akdeniz Üniversitesi Prof. Dr. Özlenen Özkan ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, sağlık alanında yapılan bilimsel çalışmaları üst düzeye çıkaracak İleri Sağlık Araştırmaları Merkezi inşaatını gezdi. Rektör Prof. Dr. Özkan, "Yüz nakli eskiden bilim kurgunun alanıydı. Üniversitemizde Türkiye'de ilk kez bunu gerçeğe çevirdik. Bu merkezimizde de yapay organ, yapay doku, hayvandan insana organ nakli, kanser aşısı gibi daha önce bilim kurgu filmlerinin konusu olan gelişmeler inşallah gerçek olacak." diye konuştu. Prof. Dr. Ömer Özkan da İleri Sağlık Araştırma Merkezi ile ilaçsız nakiller, kanser araştırmaları, SMA aşısı gibi tıpta ileri teknolojilerin ülkemizde yapılabileceğini söyledi.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından Akdeniz Üniversitesi tarihinin en büyük desteğini alarak yapımına başlanan İleri Sağlık Araştırmaları Merkezi açılmak için gün sayıyor. Ağustos ayında açılması planlanan merkezde devam eden çalışmaları, Akdeniz Üniversitesi Prof. Dr. Özlenen Özkan ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal birlikte gezdi. İnceleme gezisine Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Ayşe Gülbin Arıcı, Prof. Dr. Cengiz Toker, Prof. Dr. Şükrü Özen, Genel Sekreter Dr. Ali Evren İmre de katıldı.
Öncülük yapanlar her zaman kazanıyor
Merkez hakkında bilgi veren Rektör Prof. Dr. Özlenen Özkan, "Türkiye sağlık hizmeti anlamında hakikaten dünyanın en önüne gelen ülkelerinden bir tanesi. Ancak maalesef ilaç ve yeni teknikler geliştirme, görüntüleme yöntemleri geliştirme bakımından maalesef o kadar da iyi değiliz. Ben 4 yıldır yöneticiyim ve bunu daha yakından görme ve buna çözüm üretme fırsatı elde ettim. Sayın Cumhurbaşkanımıza biz bu konuyu açtığımızda Cumhurbaşkanımız bizi destekledi ve onun destekleriyle İleri Sağlık Vadisini oluşturmaya giriştik" diye konuştu.
Yerli ve milli üretimin önemi
İleri Sağlık Araştırmaları Merkezinde ülkemiz için çok stratejik alanlarda çalışmalar yürütüleceğinin altını çizen Rektör Prof. Dr. Özlenen Özkan, yerli ve milli üretimin önemine dikkat çekti. Rektör Özkan, "Biz bunu covid sürecinde de gördük. Maalesef Filistin'de de görüyoruz. Yurt dışından ülkeye ilaç giriş çıkışı, cihaz giriş çıkışı olmadığı zaman büyük zorluk yaşanıyor. Ayrıca normal zamanlar için de bu yurtdışına giden bir para kaybı oluyor. Bunun için siz kendi kendinize bunları üretmek durumundasınız. Bu anlamda bilimde öncülük yapanlar her zaman kazanıyorlar. Biz bu motto ile yola çıktık. Yapay organ ve organ naklinde ilaçsız immünoterapiler nasıl olur, bununla ilgili modeller ortaya koymak adına bir kompleks oluşturmayı hedefliyoruz" ifadelerini kullandı.
Filmler gerçeğe dönüyor
Bilimde çok hızlı bir gelişim yaşandığını hatırlatan Rektör Özkan, "1960'lı yıllarda kalbe dokunulmazken şimdi kalp nakli yapılıyor. Bizim de bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlara gerek olmadan organ nakli yapılmasıyla ilgili çalışmalarımız var. Daha çok yolun başındayız ama bilim de böyledir. Bu anlamda atılan ilk adımlar daha büyük adımların habercisidir" şeklinde konuştu. Akdeniz Üniversitesi'nin daha önce bilim kurgu filmlerine konu olan yüz nakli, kol nakli ve rahim nakli gibi operasyonlara imza attığını hatırlatan Rektör Özlenen Özkan, açılacak merkezle birlikte de yapay organ, yapay doku, hayvandan insana organ nakli, kanser aşısı gibi daha önce bilim kurgu filmlerinin konusu olan gelişmelerin gerçek olabileceğini söyledi. Rektör Prof. Dr. Özkan, "Çünkü organ nakillerinde ya bir canlıdan alıyorsunuz. 2 böbreği varsa bir böbreğini alıyorsunuz. Bir canlıdan aldığınız zaman ona zarar veriyorsunuz ister istemez. Ya da kadavradan almak durumundasın. Bu anlamda çok yoğun çalışmalar var ama bunlar çok ciddi para isteyen çalışmalar. Yaptığımız yüz nakli ile Face Off filmi gerçeğe dönüşmüştü. Muhtemelen yapay organ, yapay doku, hayvandan insana organ nakli, kanser aşısı da bir gün gerçek olacak. Şu 3-5 yıl içinde değil elbette ama tabii bunun her basamağı çok kıymetli onlar için biz çok büyük çaba sarf ediyoruz. Hayvandan insana nakil de şu anda konuşuluyor, hatta bazı başarı çığlıkları da atıldı Amerika'dan ancak başarı çığlıkları atıldığı kadar gelişme olmadı maalesef, keşke olsaydı. Ancak tabii ki ilk adımlar her zaman çok zordur. Bunlar küçük ama çok önemli adımlar. O adımların üzerine başkaları başka basamaklar koyacak. Belki bizler nihai sonuca ulaşacağız ama bizim nesil bunları görür mü bilmiyorum" şeklinde konuştu.
İleri Sağlık Araştırma Merkezi
İleri Sağlık Araştırma Merkezi ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Ömer Özkan ise, "Tüm nakillere, kansere, aşılara rejeneratif tıbba, kök hücreye onunla ilgili çok önemli bir merkez yapmaya çalışıyoruz. Bayağı da bir yol kat ettik. Zaten takdirleri de görüyoruz ama önemli olan buradan çıkan sonuçlar yapıp bırakmamak lazım. Bununla ilgili neler yapabiliriz? Hep insanlar sorar, bundan sonra ne yapacaksınız bundan sonra inşallah bu tür daha az ilaçla daha güzel nakillere yapmak, bu ilaçların burada çıkmasını sağlamak, kanser için biz araştırma yapabilir miyiz? Kanserin ileriki aşama çalışmalarına katılıyoruz ama erken aşamada hemen hemen Türkiye'de çok az sayıda aşama var. Bunları mutlaka bulmamız gerek. Klinik olarak tıbbımız çok ileride ama laboratuvar çalışmalarında bizim çok çok çalışmaya ihtiyacımız var. Bunlar için altyapı oluşturmamız lazım" dedi.
SMA aşısı ve ilacı burada yapılabilir
Prof. Dr. Ömer Özkan, "İleri Araştırma Merkezi'nde bu ilaçları biz burada yapabiliriz, ilaçsız nakiller yapabilirsiniz. Kanser için araştırmalar burada yapılıyor olabilir. Bir SMA aşısı ile SMA ilacı için Amerikalara gidip milyon dolarları orada vermeyiz. Bizim ülkemizden çıkıyor olabilir. Aşılar bir pandemi çıktığında aşı için aylarca yıllarca beklememiz ya da dışarıda almak için sıraya girmemiz gerekmez belki de buralarda alabiliriz. Bunu ülkemizde birçok merkez hakikaten bu konu için yetkili kurumlarda istekli, bunu da önemli olduğunu gördü. Biz de elimizi taşın altına koyup gücümüz yettiğince buna katkıda bulunmaya çalışıyoruz" dedi.
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal da, "Akdeniz Üniversitesi yaptığı çalışmalarla kendisini ülkemize ve dünyaya kanıtlamış durumda. Sizler yeni çalışmalarınızla birlikte geleceğin teknolojisine erişmek için ileri sağlık araştırma merkezi kurarak ciddi bir atılım yapıyorsunuz. Biz de bu çalışmalarınıza akademik ve proje anlamında elimizden gelen desteği vereceğiz" dedi.