Dünyadaki tüm gelişmelerin, üretimde yeşil dönüşümü zorunlu kıldığına dikkat çeken Mersin-Tarsus Tarımsal Ürün İşleme İhtisas Organize Sanayi Bölgesi (TÜİOSB) Başkanı ve OSBÜK Yönetim Kurulu Üyesi Gül Akyürek Balta, yeşil dönüşüm fırsatlarından yararlanmak için OSB'lerde çok hızlı bir şekilde "AB Yeşil Mutabakatı" kriterlerinin yerine getirilmesi gerektiği çağrısında bulundu.
Gül Akyürek Balta, İstanbul Sanayi Odası'nda düzenlenen III. Türkiye Döngüsel Ekonomi Haftası programına katıldı. Programda, Girişimci İş Kadınları Federasyonu (GİFED) Başkanı Oya Eroğlu'nun moderatörlüğünde gerçekleştirilen "Eko-Endüstriyel Alanlar, Yeşil OSB'lerde Uygulamalar" konulu panelin konuşmacısı olan Akyürek Balta, TÜİOSB'nin yeşil OSB sürecini ve OSBÜK'ün "Yeşil OSB" çalışmaları hakkında bilgi verdi. TÜİOSB'nin "AB Yeşil Mutabakatı" kriterlerine uygun olarak yol aldığını belirten Akyürek Balta, kuruluş evrelerinden söz ederken, 2016 yılında bir grup sanayici ile yatırımlarını büyütmek, yeni sanayi alanları ihtiyacını karşılamak ve Türkiye'nin ilk dijital OSB'sini kurmak için harekete geçtiklerini ifade etti.
Yeni küresel markalar
Tarımsal ürünlere ileri teknolojiyle maksimum katma değer kazandırarak, yeni küresel markalarla 10 bin kişiye nitelikli istihdam sağlamayı hedeflediklerini kaydeden Akyürek Balta, TÜİOSB'deki gelişmeleri şöyle aktardı: "2018 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı onayı ile TÜİOSB'nin kuruluşunu gerçekleştirdik ve 2019 yılında temel attık. Temel altyapı projelerimiz Dünya Bankası tarafından finanse edildi. 2021 yılında yol ve arazi kazı-dolgu inşaat işlerimize başladık. Bölge arazi düzenleme çalışmalarımız ve kalıcı arsa tahsislerimizi 2023 yılı içerisinde tamamladık. Yeni yatırımcı talepleri için 133 hektarlık genişleme alanı başvurumuzu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına yaptık. 2024 yılı fabrikalarımızın üretime başlama yılı olacak."
TÜİOSB'nin 100 fabrikayla 10 bin kişiye istihdam imkanı sağlayacak bir dijital tarım ve gıda ekosistemi kuracağını, sadece bölgenin değil, ülkenin de kalkınma ve refahına katkıda bulunacağının altını çizen Akyürek Balta, "TÜİOSB, dünyadaki en gelişmiş sistemleri tarım ve gıda sektörüne katarak, geleceğin pazarlarına yön verecek bir kapasiteyi bünyesinde barındıracak. Bu ülkemiz için çok önemli bir kazanım olacak" dedi.
Dönüşüme liderlik yapacak marka
Akyürek Balta, TÜİOSB'nin dönüşümün lideri olacağını kaydederek şöyle konuştu:
"TÜİOSB, akıllı teknik alt yapıların yanı sıra Ar-Ge Yenilikçilik ve Dijital Dönüşüm Merkezi, Tarım ve Gıda Teknolojileri Test Merkezi, Gıda İnovasyon Merkezi, Dijital Tarım ve Gıda Endüstrisi Eğitim Kompleksi, Ortak Lojistik Merkezi, Güneş Enerji Santrali Projesi ve DigiGreenFoodValley sertifika sistemi ile bölgenin ve Türkiye'nin dönüşümüne liderlik yapacak bir marka. OSBÜK ve MEXT Dijital Dönüşüm ve Yetkinlik Gelişim Merkezi ile yaptığımız iş birliği protokolü ile dijitalleşme projemizi hayata geçecek. Bu bağlamda hedefimiz; gelecek 100 yılın pazarlarında Türkiye'nin tüm gıda ve tarımsal ürünlerini ihracata kazandıracak bir üretim üssü olmak. Proje ile işletmelerin teknik bilgi altyapısı hazırlanarak, uluslararası piyasalarda rekabet güçleri artırılacak. İmzaladığımız protokol çerçevesinde, firmaların Ar-Ge ve yenilikçilik kapasiteleri geliştirilecek, markalaşmalarını kolaylaştıracak girişimler desteklenecek. Aynı zamanda yatırımcıların finansman kaynaklarına erişimleri kolaylaştırılacak. Yatırımcılarımıza hizmet verecek dijital dönüşüm merkezimizle, üretimin uçtan uca izlenebilirliği sağlayacak."
Düşük maliyetli verimli enerji
Yeşil OSB yolunda yatırımcılarının enerji birim maliyetlerini daha uygun hale getirmeyi hedeflediklerini belirten Akyürek Balta, sözlerini şöyle sürdürdü: "Endüstriyel simbiyozla atık yönetim tesisimiz, ortak sağlık güvenlik birimi ve çevre laboratuvarı gibi yatırımlarımızla ekonomik avantajların da üssü olacağız. Bölgemizde kurulacak yağmur suyu toplama merkezimizle, atık sular ileri teknoloji kullanılarak arıtılacak ve tarımsal sulama suyu olarak değerlendirilecek. TÜİOSB, enerji de kendi kendine yetebilen bir OSB olacak. TÜİOSB yatırımcısı, fabrikasını kurarken eş zamanlı Güneş Enerji Sistemini (GES) de kuracak. Böylece hem enerji verimliliği hem de uygun maliyetli enerji tüketimi söz konusu olacak."
Yeşil dönüşüm zorunlu
Konuşmasında, dünyadaki tüm gelişmelerin, üretimde yeşil dönüşümü zorunlu kıldığına vurgu yapan Akyürek Balta, "Her biri bir üretim üssü olan OSB'ler için AB önemli bir pazar. Sanayicilerimiz yeşil dönüşümün temelini oluşturan AB Yeşil Mutabakatı kriterleri için ne kadar çabuk hazırlanırlarsa, kazanımları da o kadar hızlı olacak. Yeşil dönüşümün sağlayacağı fırsatlardan yararlanmak için OSB'lerimiz sürece uyum sağlamak zorundalar" ifadelerini kullandı.
OSBÜK yol gösterici
OSBÜK Yönetim Kurulu Üyesi ve Yeşil Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik İhtisas Kurulu Başkanı Akyürek Balta, OSBÜK'ün, OSB'lerin yeşil yolda ihtiyaçları olan her türlü bilgi, eğitim ve finansa ulaşma konusunda yol gösterici görevi yaptığını söyledi. Akyürek Balta, OSBÜK çalışmalarını şöyle özetledi: "Ticaret Bakanlığı ile "Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması Bilgilendirme Toplantısı" düzenledik. Vodafone Türkiye ile birlikte "Bu atıklar kod yazıyor" projesi çerçevesinde OSB'lerimizden toplanan elektronik atıkların geri dönüşümünden elde edilen gelirle 8 kodlama sınıfının kurulmasına katkıda bulunuldu. TSE ile yaptığımız işbirliği çerçevesinde "Yeşil Mutabakat ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması Bilgilendirme Toplantısı" gerçekleştirdik. Yaptığımız protokol çerçevesinde OSB tüzel kişilikleri ve katılımcı sanayicilerine yönelik sera gazı emisyonlarının hesaplanması, raporlanması, doğrulama yapılması, ürün karbon ayak izi ve su ayak izi konularında standartlara ilişkin eğitimler verilmesi, OSB'lerin yeşil dönüşüm konusundaki teknik kapasitelerinin geliştirilmesine katkıda bulunacak çalıştaylar düzenlenmesi ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik dekarbonizasyon çalışmaları gerçekleştirilmesine karar verildi. TSE il birlikte en az 50 katılımcı sanayicisi bulunan OSB'lerin, TS EN ISO 50001 Enerji Yönetim Sistemi belgelendirmesi için 196 OSB personelinin katılımı ile iki hafta süren online eğitimler yapıldı. Karbon Fiyatlandırma Mekanizmaları, Karbon Vergisi, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) Kapsamı, Sınırda Karbon Düzenlemeleri, Yeşil Politika, Mevzuat Döngüsü Adımları, Karbon Ayak İzi Hesaplama, Projelerin Hazırlığı ve Geliştirilmesi Destek ve Teşvikler, SKDM Sektörel Kapsamlar, Yeşil OSB vb. konularda OSB ve katılımcılarına yönelik yeşil mutabakat bilgilendirme toplantıları ve eğitimler düzenledik. Bir özel banka ile OSB'lerin ve katılımcılarının çatı güneş enerjisi santrali yatırımlarına uygun finansman imkânı sağlayacak "GES Kredilendirmesi İş Birliği" protokolü imzaladık. Yine özel bir banka ile imzalanan protokol ile OSB'lerimize ve katılımcılarımıza sürdürülebilir enerji kaynaklarının geliştirilmesi, çevrenin korunması, emeğin ve enerjinin verimli kullanımının teşvik edilmesi amacıyla uygun koşullarda finans desteği sağlandı. OSBÜK enerji bilgi sistemi kurularak OSB'lerdeki enerji tüketimlerinin uzaktan izlenmesi ve ekonomik öncü gösterge olması sağlandı."