Türkiye'de katı atık sektöründe, atık ısıdan elektrik enerjisi üreten ilk tesis olan Antalya Büyükşehir Belediyesi Kızıllı Entegre Atık Değerlendirme, Geri Dönüşüm ve Bertaraf Tesisi'nde atık ısıdan yıllık 9000 hanenin enerji ihtiyacına denk gelen 25 bin megawatt enerji üretiliyor. Ulusal şebekeye verilen enerjiden belediyeye gelir kaynağı da sağlanıyor.

Çevre ve doğa dostu çalışmalarla öne çıkan Antalya Büyükşehir Belediyesi, çevreyi korumaya yönelik çalışmalarına devam ediyor. Kızıllı Entegre Atık Değerlendirme, Geri Dönüşüm ve Bertaraf Tesisi içerisinde 2022 yılında tamamlanarak devreye alınan Atık Isı Geri Kazanım Tesisi'nde yıllık ortalama 25 bin Megawatt elektrik enerjisi üretiliyor. Tesis aynı zamanda küresel ısınmada minimize etki oluşturarak sera gazı etkisini de azaltıyor.

"11 ilçenin çöpü toplanıyor"

Konyaaltı, Muratpaşa, Aksu, Kepez, Döşemealtı, Serik, Kemer, Kumluca, Finike, Korkuteli ve Elmalı olmak üzere Antalya'nın 11 ilçesinden toplanan evsel atıklar Kızıllı Entegre Atık Değerlendirme, Geri Dönüşüm ve Bertaraf Tesisi içerisinde bertaraf ediliyor. Antalya Büyükşehir Belediyesi'ne ait araçlarla ilçelerde bulunan transfer istasyonlarından tesise taşınan evsel katı atıklar, atık kabul ünitesine alınarak mekanik ayırma işlemine tabi tutuluyor. Mekanik ayrıştırma ünitesinde türlerine göre ayrıştırılarak, tehlikesiz atık niteliğinde olan ambalaj atıkları çevre lisansı olan firmalara gönderiliyor ve bu atıklar ekonomiye kazandırılıyor. Organik atıklar ise fermantasyon ünitesinde işlenerek bu atıklardan gaz elde edilerek enerjiye çevrilerek gelir elde ediliyor.

"340 bin ton karbon emisyonu"

Tüm atıkların değerlendirilebileceği ve bakiye atığın minimize edileceği çevreci bir yaklaşımla işletilen tesisin içerisinde ayrıca mekanik ayırma tesisi, biyometanizasyon tesisi, enerji üretim tesisi, ikinci sınıf düzenli depolama sahaları, tıbbi atık sterilizasyon tesisi de bulunuyor. Organik nitelikte olan atıklar ise biyometanizasyon tesisine gönderilerek fermantasyon işlemine tabi tutuluyor ve gaz üretimi gerçekleştiriliyor. Tesisi hakkında bilgi veren Antalya Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetimi ve İşletmeler Şube Müdürlüğünde görevli Çevre Mühendisi Fulya Edibe Halıcılar, "Depo gazından ve fermantasyon tanklarından üretilen gaz enerji üretim tesisinde elektrik enerjisine çevriliyor ve bu enerji enterkonnekte sisteme (elektrik santraline) verilerek üretimden gelir elde ediliyor. Enerji üretim tesisinde yıllık 247.645 Megawatt saat enerji üretilmekte olup bu rakam 89 bin 800 hanenin aylık elektrik ihtiyacı karşılayabilecek kapasitededir. Azaltılan karbon emisyonu ise 340.000 ton olarak gerçekleşmektedir" dedi.

"Atık ısı enerjiye çevriliyor"

Tesiste tüm atıklar değerlendirilmeye çalışılarak sıfır atık yaklaşımıyla çalışılıyor. Enerji üretiminden açığa çıkan ve kullanılmadan doğrudan çevreye atılan atık ısının geri kazanımı için kurulan Atık Isı Geri Kazanım Tesisinden de 2,8 MW enerji elde ediliyor. Bu sürecin nasıl işlediğini anlatan Atık Isı Geri Kazanım Tesisi'nde görevli Çevre Mühendisi Serpil Beşkaza "18 adet gaz motorundan çıkan atık ısı 460 derece ısıdan 170 dereceye düşürülüyor. Atık ısı geri kazanım tesisi 5 adet üniteden oluşuyor. Gaz motorlarından çıkan atık ısı kollektörlerde toplanarak buhar kazanına geliyor. Kazanlarda üretilen buhar ile atık ısı elektrik enerjisine dönüştürülüyor. Atık Isı Geri Kazanım Tesisi'nde yıllık ortalama 25 bin Megawatt saat elektrik üretiliyor. Bu enerji aylık ortalama 9000 hanenin elektrik ihtiyacı karşılanabilecek kapasitededir. Atık ısıdan elektrik enerjisi üretildikten sonra ulusal şebekeye verilerek belediyeye gelir kaynağı olarak dönmektedir. Ayrıca azaltılan karbon emisyonu miktarı ise 75.000 tondur. Tesis ile sera gazı etkisi azaltılarak küresel ısınmanın önüne geçilmektedir" dedi.

"Çöp suları yeraltı sularına karışmıyor"

Tesiste ayrıca Başkan Muhittin Böcek'in talimatıyla artan kapasiteyi karşılayabilmek için yeni düzenli depolama sahası oluşturuluyor. Bu çerçevede depolama sahasının tabanına yarım metre kil, üzerine membran üzerine keçe ve drenaj için çakıl ve borulama sistemi yapılıyor. Bu sayede çöp suyunun yeraltı sularına karışması önlenerek yeraltı sularının korunması sağlanacak.

Sıfır Atık yaklaşımı ile Fermantasyon süreci sonunda günlük 15 ton katı, 200 metreküp sıvı fermente ürünün oluştuğu tesiste ayrıca bu fermente ürünlerin Türkiye'de ilk defa toprak iyileştirici organik madde olarak kullanılmasına yönelik deneme ve lisans çalışmalarına devam ediliyor.